Metodyka nauczania
. . .
„Większość nauczycieli traci czas na zadawanie pytań, które mają ujawnić to, czego uczeń nie umie, podczas gdy nauczyciel z prawdziwego zdarzenia stara się za pomocą pytań ujawnić to, co uczeń umie lub czego jest zdolny się nauczyć”
Albert Einstein
Pięć strategii dobrego nauczania-uczenia się wg Danuty Sterny:
- Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu.
- Organizowanie w klasie dyskusji, zadawanie pytań i zadań pokazujących, czy i jak uczniowie się uczą.
- Udzielanie uczniom takich informacji zwrotnych, które umożliwiają ich widoczny postęp.
- Umożliwianie uczniom korzystania w procesie uczenia się z wiedzy i umiejętności koleżanek i kolegów.
- Wspomaganie uczniów, by stali się autorami i podmiotami swojego procesu uczenia się.
Czytaj więcej o ocenianiu kształtującym
Nauczanie problemowe
Nauczanie problemowe, to zespół czynności obejmujących:
- organizowanie sytuacji problemowych
- formułowanie problemów
- wspieranie uczniów w rozwiązywaniu problemów
- kierowanie procesem systematyzowania i utrwalania uzyskanej wiedzy
(W. Okoń, Nauczanie problemowe we współczesnej szkole, WSiP 1987)
Cechy nauczania problemowego:
- nowe wiadomości uczniowie uzyskują za pośrednictwem rozwiązywania problemów teoretycznych i praktycznych
- w toku rozwiązywania problemu uczeń pokonuje wszystkie przeszkody; jego samodzielność osiąga wysoki poziom
- tempo uczenia się jest zależne od ucznia lub grupy uczniów. Uczniowie zyskują dzięki pracy z grupą,
- aktywność uczniów sprzyja rozwojowi motywacji i zmniejsza potrzebę formalnego sprawdzenia osiągnięć
- efekty nauczania są wysokie i trwałe. Uczniowie łatwiej stosują informacje w nowych sytuacjach, rozwijają swoje sprawności umysłowe i zdolności twórcze.
Zalety nauczania problemowego:
1. Uczniowie:
- aktywnie uczestniczą w rozwiązywaniu problemu
- lepiej rozumieją treści
- łatwiej zapamiętują treści
- dłużej przechowują treści
- łatwiej potrafią wykorzystać treści w praktyce
- uczą się samokontroli i samooceny
2. Nauczyciel
- jego działalność jest ograniczona na rzecz aktywności uczniów
Przykładowe metody problemowe
- Pogadanka heurystyczna poprzedzona wysunięciem problemu do rozwiązania.
- Rozwiązaniu problemu w oparciu o podręcznik.
- Pokaz połączony z obserwacją ucznia dla rozwiązania danego problemu.
- Wykonywanie doświadczeń dla dokonania uogólnienia.
- Rozwiązywanie zadań problemowych.
- Studium przypadku, burza mózgów, kula śniegowa.
Metoda projektu
Projekt jest metodą, która może być zastosowana zarówno w pracy dydaktycznej, jak i wychowawczej. Istota jej polega na tym, że uczniowie samodzielnie realizują „duże zadanie”. Nauczyciel określa jedynie ramy projektu. Może on być realizowany indywidualnie lub zespołowo. Celem tej metody jest kształtowanie umiejętności planowania i organizacji pracy własnej uczniów, zbierania i selekcjonowania informacji, rozwiązywania problemów, pracy w grupie, podejmowania decyzji, oceniania komunikowania się.
Przebieg:
Metoda projektu ma przebieg etapowy. Najpierw sam, przygotowując plan realizacji przedmiotu w danym roku musisz zastanowić się, jakie treści będziesz realizował metodą projektów.
- Przygotuj uczniów do pracy poprzez dokładne zapoznanie ich z metodą.
- Wprowadź uczniów w tematykę zagadnienia. To ważny moment – wzbudzasz ich zainteresowanie tematem, pokazujesz możliwe problemy i możliwości poszukiwania rozwiązań z wykorzystaniem tej metody. Rozdaj materiały, podaj literaturę i wszystkie wiadomości, które poszerzą ich wiedzę dotyczącą tego tematu.
- Kolejny etap to formułowanie i wybór tematów projektów oraz tworzenia zespołów.
- Przygotowanie do realizacji projektu:
- opracowanie instrukcji do projektu, która ma zawierać cele i standardy, jakie powinien spełniać projekt i informować uczniów co mają do wykonania,
- ustalenie podziału zadań w poszczególnych zespołach,
- zawarcie kontraktu z uczniami na wykonanie projektu,
- ustalenie terminów konsultacji,
- opracowanie planu sprawozdania z projektu.
- Realizacja projektu:
- zbieranie i opracowanie informacji,
- realizacja zadań cząstkowych wynikających z opracowanego podziału zadań,
- opracowanie sprawozdania.
- Prezentacja projektu:
- uczniowie zgodnie z instrukcją przygotowują prezentację swojej pracy,
- w prezentacji uczestniczą wszyscy członkowie zespołu,
- każdy zespół powinien opracować plan prezentacji.
- Ocena projektu.
Dokonujesz oceny pracy całego zespołu, poszczególnych członków, poszczególnych faz i całości projektu. Do oceny stosujesz kryteria zapisane w instrukcji. Elementem oceny powinna być samoocena uczniów i zespołów.
Czynnościowe nauczanie matematyki, jako podstawa kształcenia matematycznego
Nauczanie czynnościowe matematyki jest strategią nauczania wynikającą z koncepcji nauczania realistycznego, wg którego „uczniowie powinni budować pojęcia i operacje matematyczne na drodze naturalnej, w sytuacjach dla ucznia sensownych, bliskich jego doświadczeniom. A więc wychodzi ona od sytuacji rzeczywistych i stawia sobie za cel matematyzację pionową, czyli budowanie pojęć i twierdzeń szkolnej matematyki na kolejnych piętrach abstrakcji. Koncepcja ta wytycza drogę od sytuacji realistycznych do formalnej, symbolicznej matematyki.”
Czytaj więcej o nauczaniu czynnościowym
W poszukiwaniu dobrych rozwiązań ...